منتشر شده در 9 خرداد 1403
بهترین روشهای کنترل درد بعد از جراحی
- نویسنده: تیم محتوای پزشکی رویینو
محتوای تایید شده
مدیریت درد پس از عمل، بخش مهمی از فرآیند بهبودی است. برای اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار میگیرند، درد یا خفیف خواهد بود و ظرف چند روز پس از جراحی تسکین مییابد یا برای برخی بیماران، درد ممکن است فراتر از زمان معمول ادامه یابد و به درد مزمن تبدیل شود. اگر درد با داروهای ضد درد بهبود نیابد، ممکن است مشکل جدیتری وجود داشته باشد؛ اما کنترل درد بعد از جراحی چگونه است؟ در این بررسی به طور کامل در مورد مدیریت درد بعد از عمل جراحی در رویینو صحبت میکنیم.
اهمیت کنترل درد بعد از جراحی
مردم قبلاً فکر میکردند که پس از جراحی باید از درد رنج ببرند؛ اما طبیعی است که برای کنترل درد به دارو نیاز داشته باشید. انواع مختلفی از داروهای ضد درد موجود هستند و پزشک میتواند به شما در انتخاب داروی مناسب کمک کند. برخی از داروها مانند بیحس کنندههای موضعی قبل از جراحی برای جلوگیری از درد تجویز میشوند. انواع دیگر مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و مواد افیونی پس از جراحی برای تسکین درد تجویز خواهند شد. مواد افیونی میتوانند بسیار اعتیادآور باشند و باید طبق دستورات پزشک استفاده شوند. کنترل و مدیریت درد میتواند مزایای زیر را داشته باشد:
- کنترل درد میتواند به شما احساس راحتی بیشتری بدهد. این کار باعث کاهش استرس و تنش میشود که به بهبودی بدن شما کمک زیادی خواهد کرد.
- کنترل درد میتواند به تحرک بیشتر شما کمک کند. اگر درد کمتری احساس کردید، این امکان را دارید شروع به حرکت یا راه رفتن کنید. این کار به جلوگیری از مشکلاتی مانند زخم بستر، لخته شدن خون و عفونتهای ادراری کمک میکند.
- کنترل درد میتواند منجر به عوارض کمتری شود. افرادی که درد آنها به خوبی کنترل میشود، پس از جراحی بهتر عمل میکنند. شما میتوانید نفس عمیق بکشید و زودتر به فعالیتهای روزانه خود بازگردید.
بعد از جراحی چه نوع دردی احساس خواهم کرد؟
محل جراحی اغلب تنها ناحیه دردناک نیست. ممکن است موارد زیر را احساس کنید:
- درد عضلانی: ممکن است به دلیل دراز کشیدن روی میز عمل، درد عضلانی در گردن، شانهها، پشت یا قفسه سینه احساس کنید.
- گلو درد: گلوی شما ممکن است احساس درد یا خراش داشته باشد.
- درد حرکتی: نشستن، راه رفتن و سرفه همه فعالیتهای مهم بعد از جراحی هستند، اما ممکن است باعث افزایش درد در محل برش یا اطرافش شوند.
راههای کنترل درد بعد از جراحی
پزشک به شما کمک میکند تا در مورد نحوه کنترل درد پس از جراحی تصمیم بگیرید. با پزشک خود در مورد راههای مدیریت درد مزمن صحبت کنید. پزشک میتواند به شما کمک کند تا برنامهای برای مدیریت درد ایجاد کنید و استفاده از داروهای ضد درد را محدود کنید. این طرح ممکن است شامل اعمال یخ یا گرما در ناحیه، طب سوزنی و تکنیکهای تمدد اعصاب باشد. به هر روی، راهکار کنترل در بعد از جراحی شامل موارد زیر هستند:
ضد درد داخل وریدی تحت کنترل بیمار (PCA)
ضد درد کنترل شده توسط بیمار (PCA) یک پمپ کامپیوتری است که به شما اجازه میدهد یک دکمه را فشار دهید و مقادیر کمی داروی درد را به خط داخل وریدی (IV) خود، معمولاً در بازو تحویل دهید. هیچ سوزنی به عضله شما تزریق نمیشود. PCA تسکین درد پایدار را در اکثر موقعیتها فراهم میکند. بسیاری از بیماران احساس کنترلی که بر مدیریت درد خود دارند را دوست خواهند داشت. پمپ PCA طوری برنامه ریزی شده است که وقتی دکمه را فشار میدهید مقدار معینی دارو بدهد. این موضوع فقط به شما این امکان را میدهد که داروی زیادی داشته باشید، مهم نیست که چند بار دکمه را فشار دهید، بنابراین نگرانی کمی در مورد مصرف زیاد دارو وجود دارد. هرگز به اعضای خانواده یا دوستان اجازه ندهید که دکمه پمپ PCA را برای شما فشار دهند. این امر کنترل درمان را از دست بیمار خارج میکند. شما باید بیدار باشید تا بدانید که به داروهای مسکن نیاز دارید.
ضد درد اپیدورال کنترل شده توسط بیمار
بسیاری از مردم با بیحسی اپیدورال آشنا هستند، زیرا اغلب برای کنترل درد در هنگام زایمان استفاده میشود. ضد درد اپیدورال کنترل شده توسط بیمار از یک پمپ PCA برای رساندن داروی ضد درد به کاتتر اپیدورال (یک لوله پلاستیکی بسیار نازک) که در پشت شما قرار میگیرد، استفاده میکند. قرار دادن کاتتر اپیدورال که پمپ PCA به آن متصل است معمولاً باعث ناراحتی نمیشود. یک داروی آرام بخش که از طریق IV داده میشود، به شما کمک میکند آرام شوید.
پوست پشت شما با یک محلول استریل تمیز میشود و با یک بیحس کننده موضعی بیحس خواهد شد. در مرحله بعد، یک سوزن نازک با دقت وارد ناحیهای به نام «فضای اپیدورال» میشود. یک کاتتر نازک از طریق این سوزن به فضای اپیدورال وارد میشود و سپس سوزن خارج خواهد شد. در حین و بعد از عمل جراحی، داروهای ضد درد از طریق این کاتتر اپیدورال تزریق میشود تا هنگام بیدار شدن از خواب، کنترل عالی درد را برای شما فراهم کند. در صورت نیاز به داروهای ضد درد اضافی، میتوانید دکمه PCA را فشار دهید.
ضد درد اپیدورال معمولاً در تسکین درد مؤثرتر از داروهای داخل وریدی است. بیمارانی که ضد درد اپیدورال دریافت میکنند معمولاً هنگام تنفس عمیق، سرفه و راه رفتن درد کمتری دارند و ممکن است سریعتر بهبود یابند. برای بیماران مبتلا به مشکلات پزشکی مانند بیماری قلبی یا ریوی، ضد درد اپیدورال ممکن است خطر عوارض جدی مانند حمله قلبی و ذات الریه را کاهش دهد.
ضد درد اپیدورال بیخطر است، اما مانند هر روش دیگری بدون خطر نیست. گاهی اوقات اپیدورال به اندازه کافی درد را کنترل نمیکند. در این مورد به شما درمانهای جایگزین داده میشود. حالت تهوع، استفراغ، خارش و خواب آلودگی ممکن است رخ دهد. بعضی مواقع ممکن است دچار بیحسی و ضعف در پاها شوید که پس از کاهش یا قطع دارو از بین میرود. سردرد ممکن است رخ دهد، اما این اتفاق نادر است. عوارض شدید مانند آسیب عصبی و عفونت بسیار نادر هستند.
بلوکهای عصبی برای کنترل درد بعد از جراحی
ممکن است به شما یک بلوک عصبی برای کنترل درد پس از جراحی پیشنهاد شود. بر خلاف اپیدورال که درد را در ناحیه وسیعی از بدن شما کنترل میکند، یک بلوک عصبی درد ایزوله شده در ناحیه کوچکتری از بدن مانند بازو یا پا را کنترل میکند. گاهی اوقات یک کاتتر مشابه کاتتر اپیدورال برای کنترل طولانی مدت درد قرار داده میشود. یکی از مزایای استفاده از بلوک عصبی این است که ممکن است به میزان قابل توجهی از داروهای مخدر (مواد مخدر) کاهش یابد. این موضوع شاید منجر به عوارض جانبی کمتری مانند حالت تهوع، استفراغ، خارش و خواب آلودگی شود.
در برخی موارد یک بلوک عصبی میتواند به عنوان بیحس کننده اصلی برای جراحی شما استفاده شود. در این صورت در طول جراحی به شما داروهایی داده میشود که خواب آلود، آرام و راحت باشید. این نوع بیهوشی مزیت اضافی تسکین درد را هم در حین و هم بعد از جراحی شما فراهم میکند. ممکن است خطر تهوع و استفراغ را پس از جراحی کاهش دهد. متخصص بیهوشی و جراح شما قبل از جراحی تصمیم خواهند گرفت که آیا بلوک عصبی یک گزینه مناسب برای مدیریت درد یا بیهوشی برای شما است یا خیر.
بیشتر بخوانید: بیهوشی بعد از عمل بینی
انواع دارو برای کنترل در بعد از جراحی
میزان درد و ناراحتی شما پس از جراحی به عوامل مختلفی از جمله عمل جراحی و آستانه درد بستگی دارد. با این حال، برخی از داروهای مسکن پس از جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
چند نمونه از این نوع داروها شامل آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن هستند. این داروها اغلب برای دردهای خفیف یا متوسط استفاده میشوند. شما نمیتوانید به NSAIDها معتاد شوید. بسته به میزان درد، NSAIDها ممکن است برای کنترل درد کافی باشند. این داروها میتوانند با لخته شدن خون تداخل داشته باشند و شاید باعث تهوع، استفراغ، مشکلات معده یا کلیه شوند.
متن انگلیسی:
While NSAIDs are effective for relieving symptoms, they don’t help your body heal. In fact, research suggests that these medications can actually slow your body’s natural healing process. A healthcare provider can help you weigh the risks and benefits of using NSAIDs and find a treatment that’s right for you.
ترجمه متن:
درحالیکه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی(NSAIDها) برای بهبود علائم (درد) موثر هستند، نمیتوانند به روند التیام بدن کمک کنند. درواقع، تحقیقات نشان داده است که این داروها میتوانند حتی روند طبیعی التیام بدن را کند نیز کنند. یک متخصص سلامت میتواند به شما در بالا و پایین کردن خطرات و فواید استفاده از NSAIDها کمک کند تا درمان مناسب خود را پیدا کنید.
Cleveland Clinic
مواد افیونی
مواد افیونی شامل داروهایی مانند مورفین، اکسی کدون، هیدروکودون و کدئین هستند. این داروها اغلب برای درد حاد استفاده میشوند و ممکن است بلافاصله پس از جراحی تجویز شوند. این داروها را میتوان با خیال راحت برای دورههای کوتاه استفاده کرد. اگر این داروها برای مدت طولانی مصرف شوند، احتمال معتاد شدن را افزایش میدهند. مواد افیونی همچنین ممکن است باعث سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، یا خارش و سایر بثورات پوستی شوند.
بیحس کنندههای موضعی
بسیاری از تکنیکهای بیحسی موضعی در دسترس هستند. این داروها مانع از انتقال تکانههای عصبی میشوند. آنها اغلب برای درد شدید در ناحیه محدودی از بدن استفاده میشوند. ممکن است برای کنترل درد به چندین تزریق نیاز باشد، اما بیهوشی بیش از حد میتواند عوارض جانبی داشته باشد. در موارد معدودی، برای تسکین درد میتوان بیحس کننده موضعی را به آرامی از طریق پمپ به محل جراحی تزریق کرد.
استامینوفن
استامینوفن یک نوع مسکن است که اغلب باعث تحریک معده نمیشود. این دارو ممکن است با آسپرین، ناپروکسن سدیم، کتوپروفن و حتی ایبوپروفن مرتبط باشد. بسیاری از داروهای مسکن خوراکی حاوی استامینوفن همراه با مواد افیونی هستند. بسیار مهم است که بدانید چه مقدار استامینوفن در این داروهای ترکیبی وجود دارد. استامینوفن اگر بیش از حد مصرف شود یا توسط افرادی با شرایط پزشکی خاص استفاده شود، میتواند باعث آسیب کبدی شود.
نکته: تمرین تنفس، مدیتیشن، یوگا و سایر تمرینات آرامش بخش نیز میتوانند به کنترل درد کمک کنند.
نکات مهم در کنترل درد بعد از جراحی
در ادامه به نکات مهم در کنترل درد بعد از جراحی اشاره میکنیم:
قبل از جراحی با پزشک درباره کنترل درد صحبت کنید
پیش از عمل جراحی با تیم پزشک خود به صحبت کنید تا متوجه شوید که چه میزان درد پس از جراحی خواهید داشت. انجام این صحبتها از قبل میتوان اطمینان خاطر بیشتری به شما بدهد و به شما کمک استراتژی درستی را پیاده سازی کنید. از پزشک خود سوالات زیر را بپرسید:
- بعد از جراحی چقدر باید منتظر درد باشم؟
- چگونه باید آن درد را بعد از جراحی مدیریت کنم؟
- اگر درد بیش از حد شد یا اگر در انجام فعالیتهای روزانهام مشکل دارم، چه زمانی به شما مراجعه کنم؟
داروها یا روش درمانی خود را بشناسید
پس از جراحی، پزشک و تیم مراقبتی شما میتوانند در مورد روشهای موثر برای مدیریت درد که شامل استفاده از مواد افیونی نمیشود، راهنمایی کنند. روشهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
- داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن که میتوانند جداگانه یا با هم مصرف شوند. نشان داده شده است که داروهای بدون نسخه به اندازه مواد افیونی برای مدیریت درد موثر هستند، اما این داروها نیز باید در موارد خاصی محدود شوند و فقط باید طبق تجویز مصرف شوند.
- درمانهایی مانند گرما، یخ یا درمانهای مکمل مانند طب سوزنی و ماساژ توضیه میشوند.
- درمانهای ورزشی و توانبخشی که ممکن است همراه با کاردرمانی یا فیزیوتراپی انجام شوند نیز توصیه میشوند.
در برخی موارد، داروهای مخدر مانند اکسی کدون و ترامادول ممکن است برای درد شدید پس از جراحی تجویز شوند، اما این داروها باید با احتیاط کامل استفاده شوند، به طور ایمن نگهداری شوند و پس از بهبودی جراحی به درستی دفع شوند.
در مورد درد خود با پزشک صحبت کنید
توصیف درد میتواند فوق العاده چالش برانگیز باشد، زیرا درد موضوعی بسیار ذهنی است. پزشکان زیبایی توصیه میکنند که با تیم مراقبتی خود در مورد درد خود صحبت کنید. به عنوان مثال، اگر درد شما آنقدر شدید است که در تنفس عمیق، بلند شدن از رختخواب یا راه رفتن مشکل دارید، با پزشک صحبت کنید. اگر درد شما خفیف است، اما میتوانید نفس عمیق بکشید و روز خود را ادامه دهید، ممکن است سطح درد شما برای مدت کوتاهی پس از عمل جراحی فروکش کند. از پزشک خود سوالات زیر را بپرسید:
- بعد از جراحی چه کاری باید انجام دهم؟
- در روزها و هفتههای بعد از جراحی باید انتظار چه عملکردی را داشته باشم؟
- درد چقدر باید مرا محدود میکند؟
اگر احساس میکنید که درد شما شدید شده است، همیشه به دنبال کمک باشید. پزشکان تاکید میکنند که درد پس از جراحی نباید با موارد زیر همراه باشند:
- تب بسیار بالا
- ضربان قلب سریع که ممکن است در قفسه سینه یا گلو احساس شود
- تهوع و استفراغ
همه علائم فوق نشانههایی هستند که باید با پزشک خود تماس بگیرید.
سوالات متداول کنترل درد بعد از جراحی
پرسشها و پاسخهای متداول در مورد کنترل درد بعد از جراحی به شرح زیر است:
-چرا مدیریت درد بعد از جراحی مهم است؟
کنترل موثر درد با کاهش ناراحتی، افزایش تحرک و جلوگیری از عوارضی مانند لخته شدن خون یا عفونت به بهبودی کمک میکند.
-چه گزینههای تسکین درد پس از جراحی وجود دارد؟
گزینههای تسکین درد ممکن است شامل داروهایی مانند مواد افیونی، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا استامینوفن باشد. تکنیکهای دیگری مانند بلوکهای عصبی، اپیدورال یا بیحس کنندههای موضعی نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.
-درد من بعد از جراحی چگونه ارزیابی مییشود؟
پزشک به طور منظم درد شما را با استفاده از مقیاسهای مختلف درد یا سیستمهای رتبه بندی ارزیابی میکند تا استراتژیهای مدیریت درد را با نیازهای شما تنظیم کند.
-عوارض جانبی احتمالی داروهای مسکن چیست؟
عوارض جانبی داروهای مسکن میتواند متفاوت باشد، اما ممکن است شامل حالت تهوع، یبوست، سرگیجه، خوابآلودگی یا واکنشهای آلرژیک باشد. ضروری است که هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.
-آیا تکنیکهای جایگزین برای مدیریت درد وجود دارد؟
بله تکنیکهای جایگزین مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی، تکنیکهای آرام سازی یا فیزیوتراپی ممکن است مکمل داروهای مسکن باشند و به مدیریت درد کمک کنند.
-چه مدت بعد از جراحی به داروی مسکن نیاز خواهم داشت؟
مدت زمان استفاده از داروهای مسکن بسته به نوع جراحی، تحمل درد فردی و پیشرفت بهبودی متفاوت است. پزشک شما در صورت لزوم راهنماییهایی در مورد کاهش مصرف داروها ارائه میکند.
-برای کنترل درد در خانه چه کاری میتوانم انجام دهم؟
دستورالعملهای مراقبتهای پس از جراحی را که توسط تیم پزشکی ارائه میشود، از جمله مراقبت مناسب زخم، بالا بردن ارتفاع، یخ یا گرما درمانی و ورزش ملایم را دنبال کنید. از فعالیتهایی که درد را تشدید میکند خودداری کنید.
-چه زمانی برای درد کنترل نشده باید به دنبال کمک پزشکی باشم؟
در صورت تجربه درد شدید یا بدتر شدن، دردی که با داروهای تجویز شده تسکین نمییابد یا هر گونه عوارض جانبی مربوط به داروهای ضد درد با پزشک خود تماس بگیرید.
-آیا مدیریت درد میتواند بر بهبودی من تأثیر بگذارد؟
بله کنترل موثر درد میتواند با تسهیل حرکت، کاهش استرس و بهبود راحتی کلی، بهبودی سریعتر را بهبود بخشد که ممکن است تلاشهای توانبخشی را افزایش دهد.