آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که مشکل شما ملاسما است و درمان‌های موضعی مانند کرم‌ها و سرم‌های روشن‌کننده تأثیر چندانی نداشته‌اند. همچنین، ضدآفتاب را فقط هنگام بیرون رفتن استفاده می‌کنید. ملاسما یک نوع هایپرپیگمانتاسیون مقاوم است که معمولاً به درمان‌های ساده پاسخ نمی‌دهد و نیاز به رویکردی چندجانبه دارد. در ادامه، راهکارهای مؤثر برای کاهش لک‌های ملاسما را بررسی می‌کنیم.
دلایل تشدید ملاسما
ملاسما اغلب به دلیل ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی ایجاد می‌شود. برخی از دلایل اصلی آن عبارت‌اند از:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اشعه فرابنفش (UV) – حتی نور غیرمستقیم و نور صفحه نمایش‌ها نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.
- تغییرات هورمونی – بارداری، مصرف قرص‌های ضدبارداری و اختلالات هورمونی می‌توانند نقش داشته باشند.
- ژنتیک – اگر در خانواده‌تان سابقه ملاسما وجود داشته باشد، احتمال بروز آن بیشتر است.
- التهاب و تحریک پوست – استفاده از محصولات نامناسب، لایه‌برداری‌های شدید یا روش‌های تهاجمی می‌تواند وضعیت را بدتر کند.
چرا کرم‌ها و سرم‌های روشن‌کننده جواب نداده‌اند؟
بسیاری از محصولات روشن‌کننده فقط بر لایه سطحی پوست تأثیر می‌گذارند، اما ملاسما عمیق‌تر است. همچنین، اگر ضدآفتاب به‌طور مداوم و کافی استفاده نشود، هر درمانی بی‌اثر خواهد بود.
راهکارهای مؤثر برای کاهش ملاسما
۱. استفاده صحیح و مداوم از ضدآفتاب (مهم‌ترین عامل)
ضدآفتاب، مهم‌ترین گام در درمان ملاسما است. بدون محافظت کافی در برابر نور، هیچ درمانی اثر مطلوب نخواهد داشت. نکات زیر را رعایت کنید:
✔ ضدآفتاب با SPF 50 یا بالاتر و طیف گسترده (UVA/UVB) استفاده کنید.
✔ هر دو ساعت یک‌بار تمدید کنید، حتی اگر در خانه هستید. نورهای مصنوعی هم می‌توانند لک‌ها را تشدید کنند.
✔ از ضدآفتاب‌های حاوی اکسید روی یا دی‌اکسید تیتانیوم استفاده کنید. این فیلترهای فیزیکی محافظت بیشتری دارند.
✔ کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی بزنید. پوشش فیزیکی مکمل کرم ضدآفتاب است.
۲. استفاده از درمان‌های موضعی قوی‌تر
اگر محصولات فعلی تأثیر نداشته‌اند، ممکن است به ترکیبات مؤثرتری نیاز داشته باشید. ترکیبات زیر می‌توانند کمک کنند:
✅ هیدروکینون (۲ تا ۴٪) – یکی از مؤثرترین ترکیبات برای کاهش لک‌های ملاسما است. (باید تحت نظر پزشک استفاده شود.)
✅ ترتینوئین یا رتینول – باعث افزایش نوسازی سلولی و کم‌رنگ شدن لک‌ها می‌شود.
✅ اسید کوجیک – یک مهارکننده تولید ملانین که در بسیاری از سرم‌های ضدلک یافت می‌شود.
✅ نیاسینامید – علاوه بر روشن‌کنندگی، خاصیت ضدالتهابی دارد و از تحریک پوست جلوگیری می‌کند.
✅ آزلائیک اسید – یک ترکیب ضدالتهابی و ضدلک که برای ملاسما و لک‌های مقاوم مفید است.
✅ ویتامین C – آنتی‌اکسیدانی که به کاهش تیرگی پوست و محافظت در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کند.
💡 نکته مهم:
این ترکیبات را باید به‌تدریج وارد روتین خود کنید تا از تحریک و التهاب جلوگیری شود. مشورت با پزشک برای انتخاب محصول مناسب ضروری است.
۳. درمان‌های کلینیکی برای ملاسما مقاوم
اگر درمان‌های موضعی تأثیر نداشته باشند، می‌توان از روش‌های کلینیکی استفاده کرد:
🔹 مزوتراپی – تزریق ترکیبات روشن‌کننده مانند گلوتاتیون، ویتامین C و ترانگزامیک اسید برای کاهش لک‌ها.
🔹 لیزرهای ملایم (مانند پیکوشور یا Q-Switched Nd:YAG) – می‌تواند بدون آسیب به پوست، رنگدانه‌ها را هدف قرار دهد. اما برخی از لیزرها ممکن است ملاسما را بدتر کنند، بنابراین نوع لیزر بسیار مهم است.
🔹 پیلینگ شیمیایی (مثل اسید تری‌کلرواستیک یا اسید گلیکولیک) – در مواردی که لک‌ها سطحی‌تر هستند، می‌تواند کمک کند.
🔹 میکرونیدلینگ با داروهای روشن‌کننده – باعث نفوذ بهتر ترکیبات مؤثر به لایه‌های عمیق‌تر پوست می‌شود.
۴. کنترل عوامل تشدیدکننده
✅ اگر قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنید، با پزشک مشورت کنید؛ شاید نیاز به تغییر روش پیشگیری باشد.
✅ مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان مانند سبزیجات برگ سبز، توت‌ها و چای سبز به کاهش التهاب کمک می‌کند.
✅ از استرس زیاد پرهیز کنید، زیرا هورمون‌های استرس می‌توانند باعث افزایش رنگدانه‌سازی شوند.
نتیجه‌گیری
ملاسما یک مشکل مزمن و مقاوم است که درمان آن نیاز به صبر و رویکردی چندجانبه دارد. مهم‌ترین اقدامات برای بهبود آن عبارت‌اند از:
✔ استفاده منظم و صحیح از ضدآفتاب، حتی در خانه
✔ مصرف ترکیبات روشن‌کننده مؤثر، تحت نظر پزشک
✔ درمان‌های کلینیکی برای موارد مقاوم‌تر
✔ کنترل عوامل هورمونی و سبک زندگی
با رعایت این نکات و داشتن صبر، به مرور زمان لک‌های ملاسما کم‌رنگ‌تر خواهند شد.
