آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم، این است که به دنبال راهکاری برای کاهش وزن هستید و به دلیل داشتن دیابت نوع ۲ نگران عوارض جراحی‌های لاغری هستید. همچنین، تجربه عمل لیپولیز لیزری داشته‌اید اما نتیجه دلخواه نگرفته‌اید و دچار کم‌خونی شده‌اید.
بهترین گزینه‌های جراحی برای کاهش وزن در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲
برای افرادی که دیابت نوع ۲ دارند و دچار اضافه‌وزن هستند، جراحی‌های چاقی (باریاتریک) معمولاً یکی از مؤثرترین راهکارهاست. این جراحی‌ها نه‌تنها باعث کاهش وزن قابل‌توجهی می‌شوند، بلکه می‌توانند دیابت را بهبود داده یا حتی در برخی موارد آن را کنترل کامل کنند. گزینه‌های اصلی عبارتند از:
۱. اسلیو معده (Sleeve Gastrectomy)
- در این روش حدود ۸۰٪ معده برداشته می‌شود و معده کوچک‌تر شده و فرد زودتر احساس سیری می‌کند.
- باعث کاهش اشتها و دریافت کالری کمتر می‌شود.
- در بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، سطح قند خون بهبود پیدا می‌کند یا نیاز به دارو کاهش می‌یابد.
- کاهش وزن مورد انتظار: حدود ۶۰-۷۰٪ وزن اضافه در یک سال.
- مدت بستری: ۱ تا ۲ روز در بیمارستان.
- دوره نقاهت: حدود ۲ هفته استراحت نسبی.
- عوارض احتمالی: کمبود ویتامین‌ها، رفلاکس معده، ضعف اولیه.
- هزینه: بسته به مرکز جراحی، تجهیزات و پزشک متفاوت است.
۲. بای‌پس معده (Gastric Bypass)
- در این روش یک بخش از معده کوچک شده و بخشی از روده از مسیر جذب خارج می‌شود.
- بیشترین تأثیر بر دیابت نوع ۲ دارد و حتی می‌تواند باعث قطع نیاز به داروهای دیابت شود.
- کاهش وزن مورد انتظار: حدود ۶۵-۸۰٪ وزن اضافه در یک سال.
- مدت بستری: ۲ تا ۳ روز در بیمارستان.
- دوره نقاهت: حدود ۲ تا ۳ هفته.
- عوارض احتمالی: کمبود مواد مغذی، افت قند خون (هیپوگلیسمی)، نیاز به مصرف مادام‌العمر مکمل‌های ویتامینی.
- هزینه: کمی بالاتر از اسلیو معده است.
۳. مینی بای‌پس معده (Mini Gastric Bypass)
- یک روش ترکیبی بین اسلیو و بای‌پس است که با تغییر مسیر روده جذب غذا را کاهش می‌دهد.
- تأثیر بسیار خوبی بر دیابت نوع ۲ دارد.
- کاهش وزن مورد انتظار: حدود ۶۰-۷۵٪ وزن اضافه در یک سال.
- مدت بستری: ۲ تا ۳ روز در بیمارستان.
- دوره نقاهت: ۲ تا ۳ هفته.
- عوارض احتمالی: مشابه بای‌پس معده، اما کمی کمتر.
- هزینه: کمتر از بای‌پس کلاسیک.
آیا جراحی برای شما مناسب است؟
با توجه به موارد زیر، شما می‌توانید کاندیدای جراحی چاقی باشید:
- شاخص توده بدنی (BMI) شما حدود ۳۳ است که اگر دیابت کنترل نشده باشد، احتمالاً کاندیدای مناسب محسوب می‌شوید.
- دیابت نوع ۲ دارید که احتمال بهبود آن بعد از جراحی بسیار زیاد است.
- روش‌های غیرجراحی مانند رژیم و ورزش به تنهایی موفقیت کافی نداشته‌اند.
اما، چند نکته مهم:
- به دلیل کم‌خونی، باید قبل از جراحی آزمایش‌های لازم برای بررسی وضعیت آهن، ویتامین B12 و سایر مواد مغذی انجام دهید.
- اگر دیابت کنترل نشده دارید یا مشکل خاصی مثل عوارض شدید دیابت (آسیب کلیوی، مشکلات چشمی) دارید، باید قبل از جراحی ارزیابی دقیق‌تری انجام دهید.
سوالات متداول درباره جراحی لاغری و دیابت
۱. آیا جراحی باعث درمان قطعی دیابت نوع ۲ می‌شود؟
در بسیاری از بیماران، قند خون بهبود قابل‌توجهی پیدا می‌کند یا حتی نیازی به دارو ندارند. اما این مسئله بستگی به مدت ابتلا به دیابت، میزان تخریب سلول‌های پانکراس و رعایت رژیم غذایی پس از جراحی دارد. در مواردی دیابت ممکن است پس از چند سال بازگردد.
۲. چقدر وزن کم میکنم؟
بسته به نوع جراحی، شما می‌توانید ۶۰ تا ۸۰ درصد از وزن اضافه خود را طی ۱۲ تا ۱۸ ماه کاهش دهید. یعنی در وزن شما که ۸۵ کیلوگرم است، ممکن است بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم وزن کم کنید.
۳. آیا جراحی برگشت‌پذیر است؟
- اسلیو معده برگشت‌پذیر نیست زیرا قسمتی از معده برداشته می‌شود.
- بای‌پس معده از نظر فنی قابل برگشت است اما عمل سخت و پرریسکی است.
- در صورت عدم رعایت تغذیه مناسب، وزن می‌تواند برگردد.
۴. چقدر هزینه دارد؟
هزینه جراحی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع جراحی (اسلیو، بای‌پس، مینی‌بای‌پس)
- بیمارستان و پزشک جراح
- آزمایشات و داروهای قبل و بعد از جراحی
- پوشش بیمه‌ای به‌طور کلی در ایران هزینه این جراحی‌ها از ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان متغیر است.
۵. چه مدت استراحت نیاز دارم؟
- حدود ۲ هفته نیاز به استراحت دارید.
- فعالیت‌های سنگین تا ۴ هفته باید محدود شوند.
نتیجه‌گیری و پیشنهاد نهایی
با توجه به دیابت نوع ۲ و عدم موفقیت در روش‌های غیرجراحی، جراحی چاقی می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
اسلیو معده گزینه ساده‌تری است و تاثیر خوبی روی کاهش وزن دارد، اما اگر کنترل دیابت اولویت شماست، بای‌پس معده یا مینی بای‌پس ممکن است مؤثرتر باشند.
قبل از هر تصمیمی، باید توسط یک جراح چاقی و متخصص غدد بررسی شوید تا کم‌خونی و شرایط دیابت شما ارزیابی شود.
توصیه مهم: ابتدا با پزشک متخصص مشورت کنید تا بررسی‌های لازم برای وضعیت کم‌خونی، کنترل قند خون و سلامت عمومی انجام شود.
