آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره احتمال انتقال شکاف لب (لب‌شکری) به نسل بعدی است و نگرانی شما به عنوان والد درباره تأثیر این شرایط ژنتیکی در فرزندان آینده دخترتان است.
شکاف لب (لب‌شکری) چیست
شکاف لب یا لب‌شکری، یک نقص مادرزادی است که در آن بافت لب در دوران جنینی به‌درستی به هم جوش نمی‌خورد. ممکن است با یا بدون شکاف کام (سقف دهان) همراه باشد.
این مشکل می‌تواند:
-
فقط لب را درگیر کند
-
فقط کام (سقف دهان) را درگیر کند
-
یا هر دو را با هم تحت تأثیر قرار دهد
در بیشتر موارد، درمان آن از طریق جراحی در دوران نوزادی یا اوایل کودکی انجام می‌شود و فرد می‌تواند زندگی عادی داشته باشد.
آیا لب‌شکری ارثی است؟
در پاسخ به سؤال اصلی شما: بله، شکاف لب و کام می‌تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد، اما همیشه ارثی نیست. به زبان ساده:
-
در برخی موارد، شکاف لب به صورت ارثی در خانواده منتقل می‌شود
-
در بسیاری از موارد، به صورت اتفاقی و بدون سابقه خانوادگی رخ می‌دهد
عوامل مؤثر در بروز شکاف لب
این عوامل می‌توانند احتمال بروز این مشکل را افزایش دهند:
-
ژنتیک (وراثت): اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک (مانند پدر، مادر، خواهر یا برادر) دچار شکاف لب باشد، احتمال انتقال به نسل بعد بیشتر می‌شود.
-
سن والدین
-
مصرف برخی داروها در دوران بارداری
-
نقص در تغذیه دوران بارداری، مانند کمبود اسید فولیک
-
سیگار، الکل، یا مواجهه با مواد شیمیایی در دوران بارداری
احتمال انتقال به نسل بعد
برای تخمین دقیق ریسک انتقال به نسل آینده، عوامل مختلفی باید بررسی شوند:
-
اگر فقط خواستگار لب‌شکری باشد و در خانواده دختر یا دیگر بستگان‌تان مورد مشابهی نباشد، احتمال بروز در فرزندان‌شان حدود ۳ تا ۵ درصد است.
-
اگر دختر شما هم دارای سابقه خانوادگی لب‌شکری باشد (مثلاً در بستگان نزدیک)، احتمال انتقال بیشتر می‌شود و ممکن است به تا ۱۵ درصد یا بیشتر هم برسد.
بررسی دقیق‌تر از طریق مشاوره ژنتیک
اگر برایتان مهم است که با اطمینان بیشتری تصمیم‌گیری کنید، مشاوره ژنتیک بهترین راه است. در این مشاوره‌ها:
-
پزشک سابقه خانوادگی هر دو طرف را بررسی می‌کند
-
در صورت نیاز، آزمایش‌های ژنتیکی برای بررسی موتاسیون‌های خاص انجام می‌شود
-
بر اساس داده‌های علمی، درصد دقیق‌تر ریسک انتقال را به شما اعلام می‌کنند
راهکارهای کاهش احتمال انتقال
حتی اگر زمینه ژنتیکی وجود داشته باشد، می‌توان با اقداماتی ریسک را کاهش داد:
-
مصرف مکمل اسید فولیک از حداقل ۳ ماه قبل از بارداری
-
اجتناب از مصرف سیگار، الکل، و داروهای مضر در دوران بارداری
-
مراقبت دقیق دوران بارداری تحت نظر پزشک متخصص
جمع‌بندی
نگرانی شما کاملاً طبیعی و منطقی است. شکاف لب (لب‌شکری) می‌تواند ارثی باشد، اما همیشه این‌طور نیست. در صورتی که تنها خواستگار دچار این مشکل باشد، احتمال انتقال به نسل بعد نسبتاً پایین است (حدود ۳ تا ۵ درصد). با این حال، توصیه جدی این است که پیش از تصمیم‌گیری نهایی، حتماً با یک مشاور ژنتیک مشورت کنید تا با دقت و اطمینان بیشتری شرایط بررسی شود.
در صورت رعایت نکات پزشکی و به‌ویژه اگر مادر در دوران پیش از بارداری و بارداری به‌درستی مراقبت شود، احتمال بروز مشکل در فرزندان آینده تا حد زیادی قابل کنترل است.
