بوتاکس

بوتاکس یک روش درمانی زیبایی-پزشکی است که بیشترین کاربرد را برای کاهش چین و چروک و خطوط ریز اطراف چشم، پیشانی و نواحی دیگر صورت دارد. بوتاکس مخفف «سم بوتولینوم» است. این سم یک پروتئین تولید شده توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که به طور طبیعی در گیاهان، آب و خاک یافت می‌شود.

بوتاکس در روش‌های زیبایی معمولاً به عضلات صورت تزریق می‌شود تا چین و چروک‌ها و خطوط ظریف به‌ویژه آنهایی که در اثر حالات تکراری صورت مانند اخم کردن، بالا بردن پیشانی یا جمع کردن چشم ایجاد می‌شوند، به طور موقت صاف شود. نواحی رایج درمان شامل خطوط اخم بین ابروها، ناحیه پنجه کلاغی اطراف چشم و چین و چروک‌های پیشانی هستند.

بوتاکس علیرغم ارتباطش با مسائل زیبایی، کاربردهای درمانی متنوعی نیز دارد و انقلابی در زمینه پزشکی زیبایی محسوب می‌شود. می‌توان از بوتاکس برای درمان مشکلات پزشکی مانند میگرن مزمن، سفتی عضلات، تعریق بیش از حد و برخی اختلالات چشمی استفاده کرد. تزریق بوتاکس همچنین می‌تواند به بهبود مشکلاتی مانند اسپاسم گردن و اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) کمک کند.

بوتاکس سیگنال‌های عصبی را مسدود می‌کند و به اصطلاح باعث از کار افتادن اعصاب در ناحیه مربوط می‌شود؛ بنابراین شما نمی‌توانید ناحیه تزریق شده را کنترل کنید. برای مثال، اگر بوتاکس به پیشانی شما زده شود، نمی‌توانید پیشانی خود را تکان دهید. روند تاثیر گذاری بوتاکس به شرح زیر است:

• اتصال: بوتاکس مستقیماً در ناحیه عضلانی مورد نظر تزریق می‌شود. این تزریق در انتهای عصبی که حرکت عضلات شما را کنترل می‌کند انجام خواهد شد.
• مهار انتقال دهنده‌های عصبی: بوتاکس پس از تزریق از آزاد شدن یک انتقال دهنده عصبی که مسئول انتقال سیگنال‌ها بین سلول‌های عصبی است جلوگیری می‌کند. درحقیقت، بوتاکس ارتباط بین اعصاب و ماهیچه‌ها را قطع می‌کند.
• آرامش عضلانی: عضله نمی‌تواند مانند قبل با شدت منقبض شود و این موضوع منجر به شل شدن موقتی عضلات می‌شود. تزریق بوتاکس باعث کاهش چین و چروک و محو شدن خطوط روی سطح پوست صورت شما می‌شود.
• تحریک کلاژن: با گذشت زمان، تزریق بوتاکس می‌تواند تولید کلاژن در ناحیه تحت درمان را نیز تحریک کند. کلاژن پروتئینی است که به ایجاد ساختار و قابلیت ارتجاعی پوست کمک می‌کند. افزایش تولید کلاژن می‌تواند به پوستی صاف‌تر و جوان‌تر حتی پس از رفع اثرات بوتاکس کمک شایانی کند.

بوتاکس در هر دو زمینه زیبایی و پزشکی کاربردهای مختلفی دارد. همانطور که گفته شد، بوتاکس در درجه اول برای کاهش ظاهر چین و چروک و خطوط ریز یا عمیق صورت انجام می‌شود. همچنین از بوتاکس برای رفع مشکلات پزشکی مانند سردرد، تعریق بیش از اندازه و سایر موارد نیز استفاده خواهد شد. در ادامه به جوانسازی پوست با تزریق بوتاکس و کاربردهای پزشکی آن می‌پردازیم.

کاربردهای زیبایی بوتاکس

• خطوط پیشانی: این خطوط افقی هستند و در سرتاسر پیشانی شما وجود دارند. خطوط پیشانی با بالا بردن ابروها مشخص می‌شوند. بوتاکس می‌تواند این عضلات را شل کند و ظاهر این خطوط را کاهش دهد.
• خطوط اخم (خطوط گلابلار): این خطوط بین ابروهای شما هنگام اخم ظاهر می‌شوند. بوتاکس می‌تواند این خطوط را نرم کند و اثرات آنها را کاهش دهد.
• خطوط پنجه کلاغی: اینها خطوط ظریفی هستند در گوشه چشم ایجاد می‌شوند و معمولاً هنگام لبخند زدن یا خندیدن بیشتر مشخص خواهند شد. بوتاکس می‌تواند به صاف کردن این چین و چروک‌ها کمک کند.
• خطوط خرگوشی: چین و چروک‌هایی هستند که هنگام خندیدن یا لبخند زدن در دو طرف بینی ظاهر می‌شوند. بوتاکس می‌تواند به کاهش خطوط کمک کند.
• لبخند لثه‌ای: لب بالایی برخی از افراد هنگام لبخند زدن بیش از حد بالاتر از دندان‌های بالایی قرار می‌گیرد. بدین ترتیب قسمت زیادی از لثه آنها نمایان می‌شود. بوتاکس می‌تواند لب بالایی را پایین بیاورد تا میزان بیرون آمدگی لثه‌ها را کاهش دهد.
• چانه گودی (چانه سنگفرشی): برخی افراد چانه‌ای دارند که گود یا برآمده به نظر می‌رسد. بوتاکس می‌تواند ماهیچه‌های ناحیه چانه را شل کند تا ظاهر آن صاف شود.
• خطوط گردن: این خطوط افقی هستند که با افزایش سن روی گردن ظاهر می‌شوند. بوتاکس می‌تواند میزان عمیق بودن این خطوط را کاهش دهد تا کمتر قابل مشاهده باشند.
• خطوط لب: این خطوط به دلیل افزایش سن، سیگار کشیدن یا استفاده مکرر از نی در اطراف دهان ظاهر می‌شوند. برای کاهش اثرات این خطوط می‌توان از بوتاکس استفاده کرد.
• لبخند رو به پایین: گوشه لب‌های برخی افراد به صورت طبیعی رو به پایین است که ظاهری ناراحت به فرد می‌دهد. تزریق بوتاکس می‌تواند ماهیچه‌هایی را که دهان را به سمت پایین می‌کشند ضعیف کند و باعث طرح لبخند را ارسال کند.

کاربردهای پزشکی بوتاکس

• میگرن مزمن: تزریق بوتاکس برای جلوگیری از میگرن مزمن در بزرگسالان تایید شده است.
• اسپاسم عضلانی: بوتاکس می‌تواند اسپاسم عضلانی مانند دیستونی دهانه رحم و بلفارواسپاسم را درمان کند. این تزریق به شل شدن عضلات آسیب دیده برای کاهش حرکات غیر ارادی کمک می‌کند.
• تعریق بیش از حد: تزریق بوتاکس می‌تواند به طور موثر هیپرهیدروزیس را درمان کند. هیپرهیدروزیس وضعیتی است که با تعریق بیش از حد مشخص می‌شود. بوتاکس با مسدود کردن سیگنال‌های عصبی که غدد عرق را تحریک می‌کنند از تولید عرق در ناحیه تحت درمان جلوگیری می‌کند.
• مثانه بیش فعال: بوتاکس همچنین می‌تواند برای درمان مثانه بیش فعال استفاده شود. مثانه بیش فعال وضعیتی است که فرد اصرار مکرر و ناگهانی برای ادرار دارد. این روش می‌تواند ماهیچه‌های مثانه را شل کند تا نیاز به ادرار مکرر از بین رود.
• استرابیسم: بوتاکس استرابیسم را درمان می‌کند. استرابیسم وضعیتی است که در آن چشم‌ها در یک نقطه مرکز قرار ندارند و ممکن است هر دو چشم به سمت داخل یا بیرون متمرکز شوند. بوتاکس می‌تواند ماهیچه‌های چشم را شل کند تا همراستایی مناسب و بهبود بینایی را فراهم کند.
• اختلالات TMJ: تزریق بوتاکس می‌تواند TMJ را تسکین دهد. اختلال مفصل گیجگاهی یا TMJ وضعیتی است که باعث درد فک و اختلال در عملکرد آن می‌شود. بوتاکس می‌تواند درد را کاهش دهد و با شل کردن عضلات فک، اختلال فک یا دندان قروچه را کاهش دهد.
• تیک و اسپاسم صورت: بوتاکس می‌تواند برای درمان تیک و اسپاسم صورت یا اختلالات عصبی صورت نیز استفاده شود. این درمان می‌تواند عضلاتی که باعث حرکات غیرارادی می‌شود را آرام کند.

بوتاکس فواید بسیار زیادی برای کاربردهای زیبایی و پزشکی دارد. این درمان همچنین می‌تواند جایگزین عالی برای روش‌های تهاجمی‌تر (جراحی پلاستیک و لیفتینگ) باشد. در ادامه به مزایای این روش اشاره می‌کنیم.

مزایا نسبت به روش‌های تهاجمی

• بدون زمان توقف و حداقل خطر: تزریق بوتاکس نیازی به توقف ندارد، به این معنی که می‌توانید بلافاصله پس از درمان فعالیت‌های معمول خود را از سر بگیرید. علاوه بر این، حداقل خطر در آن وجود دارد. هنگامی که به طور مناسب توسط پزشک واجد شرایط تجویز شود، خطرات کم است و هیچ گونه عوارض جانبی طولانی مدت یا تهدید کننده زندگی مربوط به این درمان زیبایی وجود ندارد.
• غیر تهاجمی و سریع: تزریق بوتاکس یک جایگزین غیر تهاجمی برای روش‌های جراحی مانند لیفت صورت است. این درمان حداقل ناراحتی و درد را شامل می‌شود و نیازی به بیهوشی ندارد. تزریق بوتاکس فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
• نتایج فوری: در حالی که ممکن است چند روز طول بکشد تا اثرات بوتاکس به طور کامل آشکار شوند، اما این درمان نتایج نسبتاً سریعی را ارائه می‌دهد. احتمالاً طی یک یا دو هفته پس از درمان متوجه بهبود قابل توجهی در چین و چروک‌های صورت خود خواهید شد.
• درمان پیشگیرانه: بوتاکس می‌تواند به طور پیشگیرانه برای جلوگیری از ایجاد چین و چروک روی صورت شما استفاده شود. با شل کردن عضلاتی که مسئول حرکات تکراری هستند، بوتاکس می‌تواند در جلوگیری از عمیق شدن خطوط و چین و چروک در طول زمان موثر باشد.
• قیمت مناسب: بوتاکس نسبت به روش‌های تهاجمی، هزینه کمتری دارد. با این حال، باید توجه کنید که بوتاکس اثرات دائمی ندارد و شما مجبور هستید در سال دو یا سه بار برای بوتاکس اقدام کنید.

مزایای زیبایی

یکی از مهمترین مزایای بوتاکس این است که می‌تواند زیبایی طبیعی شما را افزایش دهد و تاثیرات ناشی از افزایش سن و پیری را به عقب بیندازد. این روش می‌تواند مزایای زیبایی زیر را به همراه داشته باشد:

• افزایش اعتماد به نفس و داشتن احساس خوب نسبت به خود
• کسب موفقیت بیشتر در ارتباط با دیگران و اثرات شغلی خوب
• کاهش حرکات صورت بعد از بوتاکس و متعاقب آن از بین رفع خطوط
• کاهش اثرات پیری و جوانسازی صورت در همه سنین برای زنان و مردان

مزایای پزشکی

اگر می‌پرسید: «آیا بوتاکس دارای تاییدیه FDA است؟» باید بگوییم بله. بوتاکس روشی بی‌خطر و موثر در نظر گرفته می‌شود و سازمان غذا و دارو (FDA) بوتاکس را برای درمان انواع شرایط و بیماری‌ها تایید کرده است. این روش می‌تواند فواید پزشکی زیر را ارائه دهد:

• بهبود سبک زندگی در افراد مبتلا به انواع سردرد و میگرن
• بهبود سبک زندگی در افراد مبتلا به تیک‌های اعصابی
• افزایش اعتماد به نفس در افراد با تزریق بیش از اندازه کف دست و زیربغل
• بهبود سبک زندگی در افراد مبتلا به تکرر ادرار و بیش فعالی مثانه
• کاهش اثرات اسپاسم و گرفتگی عضلات در نواحی مختلف بدن

بوتاکس یک درمان نسبتاً بی‌خطر است، اما همیشه باید توسط یک پزشک واجد شرایط انجام شود. این کار برای اطمینان از این موضوع است که شما مقدار مشخصی از بوتاکس را در ناحیه مناسب دریافت می‌کنید. استفاده زیاد از بوتاکس یا انجام غیر اصولی آن می‌تواند به نتایج نامتقارن، افتادگی عضلات، افتادگی لب‌ها، بی‌حس شدن ناحیه تزریق شده و همچنین پیامدهای خطرناک مانند نکروز (بافت مردگی) منجر شود.

مانند هر درمان پزشکی، برخی از خطرات مرتبط با تزریق بوتاکس وجود دارند. برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی عبارتند از:

• کبودی
• عدم تقارن
• سردرد
• ناراحتی در محل تزریق

تزریق بوتاکس در موارد نادر می‌تواند عوارض جانبی جدی‌تری مانند دوبینی، مشکل در صحبت کردن یا بلع و افتادگی پلک (پتوز) ایجاد کند. همچنین مهم است که از واکنش‌های آلرژیک احتمالی به تزریق بوتاکس آگاه باشید. علائم حساسیت به بوتاکس می‌تواند شامل خارش، بثورات پوستی، قرمزی یا تورم در اطراف محل تزریق باشد. اگر هر یک از این عوارض جانبی را تجربه کردید، باید به سرعت نزد پزشک بروید.

اگرچه بسیاری از افراد در دهه 20 و 30 سالگی شروع به دریافت درمان‌های پیشگیرانه می‌کنند، اما هیچ سن مشخصی برای بوتاکس وجود ندارد. در عوض، باید روی پوست خود و مسائل آن تمرکز کنید. هنگامی که خطوط روی صورت شما پدیدار شدند، زمان تزریق بوتاکس فرا رسیده است. به این روش بوتاکس پیشگیرانه می‌گویند، زیرا باعث می‌شود تا خطوط بسیار ریز صورت شما عمیق‌تر نشوند. اکثر متخصصان موافقند که بهترین سنین برای بوتاکس اواخر دهه 20 و اوایل 30 سالگی است.

برای واجد شرایط بودن جهت انجام بوتاکس باید چین و چروک‌هایی داشته باشید که به طور معمول با بوتاکس درمان می‌شوند. در بیشتر موارد، بوتاکس چروک‌های ریز را درمان می‌کند. اینها خطوط هستند که در نتیجه حالات صورت شما ایجاد می‌شوند. اگر در هیچ قسمتی از صورت خود چین و چروک ندارید، پس نیازی به انجام بوتاکس ندارید. اگر خطوط ریز را مشاهده کردید، بوتاکس را انجام دهید. به طور کلی، افراد زیر می‌توانند برای بوتاکس اقدام کنند:

• شما باید بالای 18 سال سن داشته باشید.
• شما باید در سلامت کامل بدنی قرار داشته باشید (بیماری زمینه‌ای نداشته باشید).
• ناحیه‌ای که با بوتاکس درمان می‌شود باید عاری از عفونت یا تحریک باشد.
• شما باید انتظارات واقع بینانه نسبت به این درمان داشته باشید.

موارد منع مصرف و محدودیت‌های تزریق بوتاکس شامل موارد زیر هستند:

• ایمنی بوتاکس در دوران بارداری یا در دوران شیردهی ثابت نشده است، بنابراین معمولاً توصیه می‌شود در این زمان‌ها از بوتاکس خودداری شود.
• افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یا سایر اختلالات عصبی عضلانی رنج می‌برند.
• افرادی که به مواد تشکیل دهنده بوتاکس از جمله سم بوتولینوم نوع A، آلبومین انسانی یا سایر ترکیبات فرمولاسیون واکنش آلرژیک دارند.
• اگر عفونت در محل تزریق وجود داشته باشد، باید تا زمانی که عفونت به طور کامل از بین برود، عمل به تعویق بیفتد.
• افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند که بر فعالیت ماهیچه‌ای، رقیق شدن خون یا لخته شدن خون تأثیر می‌گذارند.
• افرادی که در محل تزریق اختلالات پوستی مانند اگزما، پسوریازیس یا درماتیت دارند باید از بوتاکس تا رفع عارضه اجتناب کنند.
• افرادی مبتلا به بیماری‌هایی مانند آسم، بیماری‌های قلی، بیماری‌های نقض سستم ایمنی بدن و غیره نباید بوتاکس انجام دهند.

مشاهده نتایج تزریق بوتاکس برای هر فرد متفاوت است. با این حال، اکثر افراد تا روز سوم پس از تزریق، صاف شدن پوست خود را مشاهده خواهند کرد. حداکثر اثرات در حدود هفته دوم ظاهر می‌شود. بهبود عملکرد عضلانی تدریجی است و خطوط صورت ممکن است سه تا چهار ماه پس از درمان مجدداً ظاهر شوند. برای جلوگیری از بازگشت پوست به حالت قبلی خود، می‌توانید جلسه بعدی بوتاکس را تا بعد از چهار ماه برنامه ریزی کنید. پس از چندین درمان، عضلات صورت به طور فزاینده‌ای ضعیف‌تر می‌شوند.

برای اطمینان از موفقیت آمیز بودن درمان بوتاکس، بسیار مهم است که به خوبی برای این درمان آماده باشید. توجه به توصیه‌های قبل از انجام تزریق بوتاکس جهت رسیدن به نتایج مطلوب کمک می‌کند. در ابتدا، مصرف الکل و کافئین خود را محدود کنید تا از تورم و کبودی در محل تزریق جلوگیری شود. نوشیدن آب یا چای گیاهی می‌تواند به حفظ انعطاف پذیری و سلامت پوست کمک کند. برای اطمینان از بهترین نتایج، داشتن پوست تمیز و بدون آرایش در ناحیه درمان قبل از تزریق برای جلوگیری از تداخل یا خطرات عفونت بسیار مهم است.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های آماده شدن برای درمان بوتاکس، دوری از آفتاب است. اشعه ماوراء بنفش مضر خورشید می‌تواند باعث ایجاد برخی بیماری‌های پوستی شود و کارایی تزریق بوتاکس را کاهش دهد. اشعه ماوراء بنفش نور خورشید می‌تواند باعث آسیب به پوست از جمله آفتاب سوختگی، التهاب و پیری زودرس شود. آفتاب‌ سوختگی شود. همه این موارد مانع از بهبودی بعد از تزریق می‌شوند به طور بالقوه کبودی و حساسیت در محل تزریق شده را افزایش می‌دهند.

استراحت کافی برای آماده سازی درمان بوتاکس بسیار مهم است، زیرا بهزیستی کلی و نتایج درمان را افزایش می‌دهد. خواب کافی به بازیابی جسمانی و سلامت روانی و عاطفی کمک می‌کند. این موضوع برای درمان موفقیت آمیز بوتاکس حیاتی است. کمبود خواب یا خستگی می‌تواند ظرفیت بدن شما را برای ترمیم و بهبودی مختل کرده و به طور بالقوه روند بهبودی را طولانی‌تر کند. همچنین از کشیدن سیگار و محصولات دخانیات در روزهای قبل از بوتاکس خودداری کنید.

نحوه تزریق بوتاکس

تزریق سم بوتولینوم ممکن است برای شما یک روش ساده به نظر برسد، زیرا فقط چند تزریق است! اما این روش در واقع هم یک هنر و هم دانش است که فقط یک متخصص باتجربه می‌تواند آن را انجام دهد. حدود 43 ماهیچه در صورت شما وجود دارد و بسیار مهم است که فردی که تزریق سم بوتولینوم را انجام می‌دهد، نقاط صحیح را بشناسد.

یک سوزن بسیار نازک برای تزریق مقادیر کمی سم بوتولینوم به عضلات خاص استفاده می‌شود. با انتخاب دقیق ماهیچه‌های خاص، پزشک فقط ماهیچه‌های تولید کننده چین و چروک را ضعیف می‌کند و حالات طبیعی صورت شما را حفظ می‌کند. تزریق سم بوتولینوم معمولا کمتر از 15 دقیقه طول می‌کشد. تعداد تزریق‌هایی که نیاز دارید به ویژگی‌های صورت و میزان چین و چروک شما بستگی دارد. همچنین پزشک ممکن است از انواع برند بوتاکس زیر استفاده کند:

• بوتاکس دیسپورت (Dysport)
• بوتاکس زئومین (Xeomin)
• بوتاکس نورونوکس (Neuronox)
• بوتاکس کنیتوکس (Conitox)
• بوتاکس درماتوکس (Dermatox)
• بوتاکس مسپورت (Masport)

• بر خلاف زمانی که جراحی پلاستیک صورت انجام می‌دهید، هیچ زخمی برای مراقبت پس از عمل بوتاکس وجود ندارد. با این حال، باید در چهار ساعت اول پس از درمان از انجام فعالیت‌های زیر اجتناب کنید زیرا ممکن است سم را به مناطق دیگر منتقل کنند:
• دراز کشیدن به پشت
• تحریک ناحیه تزریق شده
• اعمال فشار یا حرارت روی ناحیه تزریق شده
• ورزش کردن و انجام فعالیت‌های سنگین
• نرفتن به استخر و سونا
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید

ممکن است پس از این دوره به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. شما حتی می‌توانید آرایش کنید و روتین مراقبت از پوست خود را از سر بگیرید. اگر از آن دسته افرادی هستید که کبودی بیشتری را تجربه می‌کنید، پزشک ممکن است موارد زیر را به شما توصیه کند:

• قبل و بعد از عمل یک کیسه یخ روی محل قرار دهید و هر بار اجازه دهید 15 دقیقه روی آن بماند. ممکن است هر دو تا چهار ساعت بعد از تزریق یا تا زمانی که در آن ناحیه احساس درد می‌کنید این کار را دوباره انجام دهید. قرار دادن کیسه در محل درمان در 24 ساعت اول درمان بوتاکس بیشترین تاثیر را در کاهش تورم و کبودی دارد.
• تا 2 روز پس از تزریق بوتاکس از ورزش شدید خودداری کنید. ورزش باعث افزایش جریان خون در پوست و در نتیجه خطر کبودی می‌شود.
• چند روز قبل و بعد از قرار ملاقات بوتاکس از مکمل‌هایی با خواص ضد کبودی مانند بروملین و آرنیکا مونتانا استفاده کنید.
• برای جلوگیری از فشار و کنترل جریان خون در محل تزریق، هنگام خواب از بالش‌های اضافی زیر سر خود استفاده کنید.
• تا چند روز دیگر از درمان‌های تزریقی مانند اسید هیالورونیک خودداری کنید. چنین درمان‌هایی ممکن است به پوست آسیب بیشتری وارد کند.
• متخصص پوست همچنین به شما توصیه می‌کند که از مصرف الکل، رقیق ‌کننده‌های خون و برخی مکمل‌های گیاهی برای مدتی خودداری کنید زیرا می‌توانند باعث کبودی شوند.

آیا بوتاکس بی‌خطر است؟

هنگامی که بوتاکس توسط پزشک واجد شرایط و مواد باکیفیت انجام شود، بدون خطر خواهد بود.

دوز مناسب بوتاکس چقدر است؟

دوز مناسب بسته به ناحیه درمان، میزان چین و چروک و سایر عوامل توسط پزشک مشخص می‌شود.

چه مدت طول می‌کشد تا بوتاکس عمل کند؟

اثرات بوتاکس معمولاً در سه روز بعد از تزریق ظاهر می‌شود و حداکثر نتایج اغلب در عرض یک تا دو هفته پس از درمان مشاهده خواهند شد.

ماندگاری بوتاکس چقدر است؟

اثرات بوتاکس موقتی هستند و بسته به فرد معمولاً سه تا چهار ماه طول می‌کشند.

آیا می‌توان در دوران بارداری بوتاکس زد؟

به طور کلی توصیه می‌شود در دوران بارداری یا شیردهی از تزریق بوتاکس خودداری کنید.

هزینه تزریق بوتاکس چقدر است؟

بوتاکس نسبت به جراحی‌های تهاجمی یک روش زیبایی نسبتاً ارزان قیمت است.