جراحی پروتز چانه و فک، روشی زیبایی و ترمیمی است که برای اصلاح ناهنجاری‌های ساختاری، تقویت فرم فک و چانه، و ایجاد تقارن در صورت انجام می‌شود. این روش شامل استفاده از ایمپلنت‌های مصنوعی برای بهبود ظاهر و عملکرد چانه و فک است. این ایمپلنت‌ها معمولاً از مواد بیولوژیکی سازگار مانند سیلیکون جامد، پلی‌اتیلن متخلخل (Medpor) یا گورتکس ساخته می‌شوند.
- دوره نقاهت نسبتاً طولانی: تورم، کبودی و ناراحتی ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد.
- خطر عفونت: هرگونه جراحی ایمپلنتی با خطر عفونت همراه است که در صورت رعایت نکردن مراقبت‌های بعد از عمل ممکن است رخ دهد.
- امکان پس زدن ایمپلنت: در موارد نادر، بدن ممکن است ایمپلنت را نپذیرد که نیاز به جراحی مجدد خواهد داشت.
- تغییرات ناگهانی در وزن ممکن است روی نتیجه تأثیر بگذارد.
- تورم و کبودی: معمولاً طی ۱۰ تا ۱۴ روز کاهش می‌یابد.
- بی‌حسی موقت یا دائمی: به دلیل نزدیکی اعصاب چانه و فک، ممکن است بی‌حسی رخ دهد که معمولاً موقت است.
- جابجایی ایمپلنت: در صورت عدم تثبیت مناسب یا ضربه به ناحیه جراحی، ایمپلنت ممکن است جابجا شود.
این جراحی معمولاً برای افراد بالای ۱۸ سال توصیه می‌شود، زیرا در این سن رشد استخوان‌های صورت به پایان رسیده است. انجام این عمل در سنین پایین‌تر ممکن است باعث مشکلات رشد فک و تغییر فرم نهایی صورت شود. همچنین، بهترین سن برای این جراحی بستگی به شرایط فردی دارد. در افراد مسن که دچار تحلیل استخوانی شده‌اند، این جراحی می‌تواند به بازگرداندن حجم ازدست‌رفته کمک کند.
- تورم و کبودی شدید در هفته اول طبیعی است.
- ممکن است برای کنترل درد، داروهای مسکن تجویز شود.
- توصیه می‌شود چند روز اول فقط مایعات و غذاهای نرم مصرف شود.
- استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش ورم کمک کند.
- تورم بعد از ۲ تا ۳ هفته به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
- اکثر بیماران بعد از یک هفته می‌توانند به فعالیت‌های روزمره برگردند، اما ورزش‌های سنگین باید تا ۴ تا ۶ هفته اجتناب شود.
- نتایج نهایی جراحی معمولاً بعد از ۳ تا ۶ ماه قابل مشاهده است.
هزینه جراحی پروتز چانه و فک در ایران بسته به عوامل مختلفی متغیر است. این هزینه معمولاً شامل دستمزد جراح، هزینه بیهوشی، نوع ایمپلنت، هزینه کلینیک یا بیمارستان، و جلسات ویزیت قبل و بعد از عمل می‌شود.
🔹 محدوده هزینه در ایران:
- حداقل هزینه: ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۲۰ میلیون تومان)
- حداکثر هزینه: ۸۰۰,000,000 ریال (۸۰ میلیون تومان)
- میانگین هزینه: ۴۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۴۵ میلیون تومان)
هزینه دقیق بستگی به مکان جراحی، تجربه جراح، نوع ایمپلنت و شرایط فردی بیمار دارد. در کلینیک‌های خصوصی و مراکز تخصصی در شهرهای بزرگ (مانند تهران، مشهد، شیراز و اصفهان)، این هزینه معمولاً بیشتر از شهرهای کوچکتر خواهد بود.
مراقبت‌های پس از جراحی تأثیر زیادی بر نتیجه نهایی دارد و رعایت توصیه‌های پزشک می‌تواند بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض را تضمین کند.
مراقبت‌های اولیه (هفته اول):
- تا ۴۸ ساعت پس از جراحی از کمپرس سرد روی ناحیه جراحی برای کاهش تورم استفاده کنید.
- از خوابیدن به پهلو یا روی صورت خودداری کنید. بهتر است سر را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
- از غذاهای نرم و مایعات استفاده کنید تا فشار کمتری به فک وارد شود.
- مصرف سیگار و الکل تا ۲ هفته پس از جراحی ممنوع است، زیرا روند بهبودی را کند می‌کند.
- از فعالیت‌های سنگین، ورزش‌های شدید و خم شدن بیش از حد خودداری کنید.
مراقبت‌های بعد از هفته اول:
- بخیه‌های جذبی معمولاً خودبه‌خود از بین می‌روند، اما در صورت استفاده از بخیه‌های غیرجذبی، پزشک پس از ۷ تا ۱۰ روز آن‌ها را برمی‌دارد.
- تورم و کبودی در ۲ تا ۳ هفته اول کاهش می‌یابد، اما ممکن است چند ماه طول بکشد تا نتیجه نهایی مشخص شود.
- در صورت بروز درد غیرعادی، خونریزی شدید، یا عفونت (ترشحات چرکی، تورم غیرمعمول، یا تب بالا)، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در طول جراحی، به دلیل استفاده از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی، بیمار هیچ دردی را احساس نمی‌کند. با این حال، پس از عمل، ممکن است درد خفیف تا متوسطی تجربه شود که با مصرف داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک کنترل می‌شود. درد معمولاً در ۲ تا ۳ روز اول شدیدتر است و به تدریج در طول هفته‌های بعد کاهش می‌یابد.
- تورم و کبودی بیشتر است، اما بیمار می‌تواند بعد از ۷ تا ۱۰ روز به فعالیت‌های روزمره بازگردد.
- بیمار باید از مصرف غذاهای سفت پرهیز کرده و از رژیم غذایی نرم پیروی کند.
- تورم و کبودی به تدریج کاهش می‌یابد.
- بعد از ۴ تا ۶ هفته بیشتر بیماران می‌توانند به فعالیت‌های ورزشی خود بازگردند.
- نتیجه نهایی جراحی معمولاً بعد از ۳ تا ۶ ماه به‌طور کامل قابل مشاهده خواهد بود.
آیا جراحی پروتز چانه و فک تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد؟
جراحی پروتز چانه و فک در صورتی که به دلایل زیبایی انجام شود، معمولاً تحت پوشش بیمه‌های درمانی قرار نمی‌گیرد. اما اگر این جراحی به دلایل پزشکی، مانند نقص‌های مادرزادی، آسیب‌های ناشی از تصادف یا مشکلات عملکردی فک و چانه انجام شود، برخی بیمه‌ها ممکن است بخشی از هزینه را پوشش دهند. توصیه می‌شود که قبل از تصمیم‌گیری، با شرکت بیمه خود مشورت کنید.
چه عواملی بر هزینه جراحی پروتز چانه و فک تأثیر می‌گذارند؟
عوامل متعددی می‌توانند هزینه این جراحی را تغییر دهند، از جمله:
- تجربه و مهارت جراح
- نوع و جنس ایمپلنت (سیلیکونی، Medpor یا سفارشی)
- محل انجام جراحی (کلینیک خصوصی یا بیمارستان دولتی)
- هزینه‌های بیهوشی و مراقبت‌های پس از عمل
- نیاز به جراحی‌های تکمیلی مانند لیفت گردن یا اصلاح فک
بعد از جراحی پروتز چانه و فک چه انتظاراتی می‌توان داشت؟
پس از جراحی، بیمار باید انتظار تورم، کبودی و مقداری درد در ناحیه جراحی‌شده را داشته باشد. این علائم معمولاً در دو هفته اول کاهش می‌یابند. نتیجه اولیه بعد از یک ماه قابل مشاهده خواهد بود، اما نتیجه نهایی معمولاً ۳ تا ۶ ماه بعد نمایان می‌شود. بیمارانی که دستورالعمل‌های پزشک را رعایت می‌کنند، معمولاً از نتایج طبیعی و متناسب بهره‌مند می‌شوند.
آیا این جراحی دردناک است؟
در حین جراحی، بیمار به دلیل استفاده از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی هیچ دردی را احساس نمی‌کند. بعد از جراحی، ممکن است درد خفیف تا متوسطی وجود داشته باشد که با مصرف مسکن‌های تجویزی کنترل می‌شود. درد معمولاً طی چند روز اول بیشتر است و سپس کاهش می‌یابد.
مدت زمان بهبودی چقدر است؟
بیشتر بیماران می‌توانند بعد از یک هفته به فعالیت‌های روزمره بازگردند، اما تورم و کبودی ممکن است تا ۲ تا ۳ هفته ادامه داشته باشد. انجام فعالیت‌های شدید بدنی و ورزش باید تا ۴ تا ۶ هفته به تعویق بیفتد. نتایج نهایی پس از ۳ تا ۶ ماه مشخص خواهند شد.
آیا برای رسیدن به نتیجه مطلوب، چندین جلسه درمانی نیاز است؟
خیر، این جراحی معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود و نتایج آن دائمی است. با این حال، در موارد نادر ممکن است به جراحی اصلاحی نیاز باشد، به‌ویژه اگر ایمپلنت جابجا شود یا بیمار از نتیجه ناراضی باشد.
آیا این روش ایمن و تأییدشده است؟
بله، جراحی پروتز چانه و فک یک روش تأییدشده و ایمن است که سال‌ها در جراحی پلاستیک مورد استفاده قرار گرفته است. این عمل در صورت انجام توسط جراحان ماهر و در مراکز معتبر، کمترین خطر را دارد. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، ممکن است عوارضی مانند عفونت، واکنش به ایمپلنت یا جابجایی پروتز رخ دهد.
آیا انجام آزمایش یا ارزیابی خاصی قبل از این جراحی لازم است؟
بله، پزشک معمولاً تصویربرداری سه‌بعدی، سی‌تی‌اسکن یا رادیوگرافی فک و صورت را برای بررسی ساختار استخوانی بیمار انجام می‌دهد. همچنین، آزمایش خون و بررسی سلامت عمومی بیمار برای کاهش خطرات جراحی ضروری است.
آیا این جراحی در دوران بارداری یا شیردهی قابل انجام است؟
خیر، جراحی پروتز چانه و فک در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود. استفاده از داروهای بیهوشی و احتمال عوارض بعد از عمل می‌تواند بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر منفی بگذارد. بهتر است این جراحی را به زمانی پس از پایان دوران شیردهی موکول کنید.
-
مشاوره و ارزیابی اولیه:
- پزشک ساختار صورت، ضخامت پوست، و اهداف بیمار را بررسی می‌کند.
- تصویربرداری سه‌بعدی یا سی‌تی‌اسکن ممکن است برای طراحی ایمپلنت سفارشی انجام شود.
-
بیهوشی:
- بسته به پیچیدگی جراحی و نظر جراح، از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.
-
ایجاد برش:
- برای پروتز چانه، برش می‌تواند در داخل دهان یا زیر چانه ایجاد شود.
- برای پروتز فک، برش معمولاً از داخل دهان در امتداد خط لثه انجام می‌شود.
-
قرار دادن ایمپلنت:
- ایمپلنت در فضای ایجاد شده در استخوان چانه یا فک قرار می‌گیرد.
- در برخی موارد، ایمپلنت با پیچ‌های مخصوص فیکس می‌شود تا در جای خود ثابت بماند.
-
بستن برش‌ها:
- برش‌های داخلی با بخیه‌های جذبی بسته می‌شوند.
- در صورت وجود برش خارجی، بخیه‌ها پس از چند روز کشیده می‌شوند.
-
دوره نقاهت و مراقبت‌های بعد از عمل:
- معمولاً طی یک تا دو هفته، تورم و کبودی کاهش می‌یابد.
- نتایج نهایی پس از چند ماه مشخص می‌شوند.
نتایج جراحی پروتز چانه و فک به‌طور کلی دائمی هستند، زیرا ایمپلنت‌های مورد استفاده از مواد مقاوم و زیست‌سازگار ساخته شده‌اند که در برابر تجزیه و تغییر شکل مقاوم‌اند. برخلاف روش‌هایی مانند تزریق فیلر، که نیاز به تمدید دوره‌ای دارند، ایمپلنت‌های چانه و فک نیازی به جایگزینی یا نگهداری خاص ندارند، مگر در شرایط خاص مانند بروز عفونت، پس زدن ایمپلنت، یا تغییرات ناخواسته در ظاهر چهره با افزایش سن.
این جراحی برای افرادی مناسب است که:
- دارای چانه کوچک، عقب‌رفته یا نامتقارن هستند و می‌خواهند تناسب صورت خود را بهبود دهند.
- خط فک ضعیف یا نامشخص دارند و به دنبال افزایش برجستگی فک هستند.
- از مشکلات مادرزادی یا تغییرات ناشی از افزایش سن در ناحیه چانه و فک رنج می‌برند.
- سلامت عمومی خوبی دارند و انتظارات واقع‌بینانه‌ای از نتیجه جراحی دارند.
- دچار نقص‌های ناشی از آسیب یا تصادف در ناحیه چانه و فک هستند.
- بهبود تناسب و تقارن صورت: این روش کمک می‌کند تا چانه و فک متناسب‌تر با دیگر اجزای چهره باشند.
- نتایج دائمی: برخلاف تزریق فیلر، که موقت است، ایمپلنت‌ها نتایج ماندگارتری دارند.
- افزایش اعتماد به نفس: تغییرات ظاهری ایجاد شده می‌تواند منجر به بهبود عزت‌نفس شود.
- عدم نیاز به مراقبت‌های مداوم: ایمپلنت‌ها نیازی به تعویض یا نگهداری دوره‌ای ندارند.
